فیلتر سپراتور (Filter Separator) در کمپرسورهای اسکرو به معنای جدا کننده هوا از روغن است. این فیلتر با فیلترهایی که عملکرد آنها جدا کردن آلودگی‌های موجود در روغن یا هوا می‌باشد، متفاوت است. اساس کار این قطعه در کمپرسورهای اسکرو روغنی به این شکل است که هوا بعد از خروج از بلوکه هوا ساز (Airend) جهت فشرده سازی از طریق لاین هوا و روغن وارد مخزن سپراتور می‌شود که این مرحله جریان بصورت دو فازی متشکل از هوا و روغن می‌باشد و برای جدا سازی هوای خروجی از مخزن و روغن نیاز به وجود یک فیلتر جدا کننده دارد که این قطعه این وظیفه را بر عهده دارد.
آشنایی با فیلتر سپراتور کمپرسور
فیلتر سپراتور کمپرسور در ابعاد مختلفی ساخته می‌شود و معمولا در کمپرسورهای معدنی و اسکرو صنعتی استفاده می‌شود. به طور کلی این فیلتر را در چهار دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌کنند. این دسته‌ها از ۷ بار تا ۲۱ بار هستند. دسته‌بندی دیگر هم برای این فیلتر وجود دارد. در این دسته‌بندی فیلتر به سه گروه داخل تانکی، پیچی و کارتریجی تقسیم می‌شود. معمولا اگر در خروجی هوا روغن وجود داشته باشد یا دمای کمپرسور زیاد شده باشد، فیلتر را تعویض می‌کنند. اگر آب مخزن را تخلیه کنید و علائم شیری رنگ ببینید، باید فیلتر را تعویض کنید.
فیلتر سپراتور کمپرسور چگونه عمل می‌کند؟
فیلتر سپراتور برای جدا سازی هوای خروجی از مخزن و روغن کمپرسور است.
به طور کلی عملیات فیلتراسیون بر اساس ابعاد ذرات می‌تواند فیزیکی و یا شیمیایی و یا ترکیبی از هر دو باشد. در فیلتر سپراتور کمپرسور باد روغنی ذرات روغن که ابعاد آنها بزرگتر است به صورت فیزیکی و با کاغذ میکرو فایبر گلاس فیلتر می‌شوند و هوا عبور می‌کند. الیاف فایبرگلاس در فیلتر سپراتورها، نوعی ساختار متخلخل نبافته از الیاف مصنوعی شیشه آمیخته با رزین می‌باشند که به صورت لایه لایه قرار می‌گیرند. هر چه فشردگی لایه‌ها بیشتر باشد و فیبرها باریکتر و روزنه‌ها کوچکتر باشند عملکرد فیلتر بالاتر است. اما وجود فیلتر در مسیر جریان باد و روغن خروجی، افت فشار ایجاد می‌کند و اختلاف فشار باید از مقدار مشخصی بیشتر نشود.
انواع فیلتر سپراتور کمپرسور
با خرید کمپرسور باد فیلتر سپراتور را خواهید دید که بر اساس چند شاخص در دسته‌بندی‌های مختلف قرار می‌گیرند. مهترین این شاخص‌ها محل قرار گرفتن فیلتر سپراتور و نوع کاسه انتهای فیلتر است. بر این اساس فیلترهای سپراتور را در ۳ دسته اصلی طبقه بندی می‌کنیم. فیلتر سپراتور کمپرسور اسکرو انواع مختلفی دارد و به سه دسته سپراتور اینترنال کاسه بیرونی، فیلتر سپراتور اینترنال کاسه داخلی و فیلتر سپراتور اکسترنال یا کارتریجی تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی براساس محل قرارگیری فیلتر و نوع کاسه انجام شده است.
فیلتر سپراتور اینترنال و یا فیلتر المنتی کاسه بیرونی
فیلتر اینترنال کاسه بیرونی، درون مخزن سپراتور تعبیه می‌شود. در انتهای این نوع از فیلترها کاسه فیلتر بیرون زدگی دارد. در سطح این فیلتر جریان از خارج به سمت داخل هدایت می‌شود. در المنت فیلتر سپراتورکمپرسورها ترکیب هوا و روغن به صورت چرخشی وارد مخزن سپراتور می‌شود. در زمان ورود جریان هوا و روغن، مقدار قابل ملاحظه‌ای از روغن بر اثر نیروی گریز از مرکز جداشده و سپس به سمت پایین مخزن فرو می‌ریزند. ذرات روغن سبکتر که هنوز هم در هوا موجودند توسط عبور دادن از میان الیاف میکروفایبر گلاس به آن می‌چسبند و پس از آنکه تشکیل شبنم بدهند از سطح فیلتر به پایین می‌چکند.
فیلتر سپراتور اینترنال و یا فیلتر المنتی کاسه داخلی
این فیلتر به لحاظ ظاهری بسیار شبیه نوع کاسه بیرونی است. تنها تفاوت ظاهری این دو مدل در کاسه انتهای فیلتر است که بدون برجستگی و بیرون زدگی طراحی می‌شود اما همین تفاوت به ظاهر کوچک در مشخصات فنی تفاوت ایجاد کرده است. افت فشار در فیلترهای کاسه بیرونی در حدود ۰.۱۷ ولی در کاسه داخلی در حدود ۰.۲ بار است و نرخ جریان در فشار ۷ بار برای فیلتر سپراتور کاسه بیرونی ۲ تا ۴۲ متر مکعب در هر دقیقه است ولی در کاسه داخلی ۳.۵ تا ۴۶ متر مکعب در هر دقیقه است. فیلتر سپراتور کاسه داخلی در زمان طراحی فضای کمتری اشغال می‌کند.
فیلتر سپراتور اکسترنال یا کارتریجی
فیلتر سپراتور کارتریجی و یا اکسترنال بر روی رسیور قرار می‌گیرد که نسل جدیدتری نسبت به فیلترهای اینترنال است. در این طراحی جدید با بیرون قرار گرفتن فیلتر سپراتور امکان تعویض سریعتر و راحتتر فیلتر فراهم آمده است. افت فشار در فیلتر کارتریجی در حدود ۰.۲۵ بار و رنج نرخ جریان در فشار ثابت ۷ بار، ۱ تا ۵.۵ متر مکعب بر دقیقه است.
فیلتر سپراتور کمپرسورها پس از مدتی اشباع می‌شوند و عملکرد خود را از دست می‌دهند.
زمان تعویض فیلتر سپراتور چه موقع است؟
زمان تعویض فیلتر سپراتورها معمولاً توسط سازنده مشخص می‌شود. فیلتر سپراتور کمپرسورها پس از طی کردن زمان کارکرد مشخص شده اشباع می‌شوند و عملکرد خود را از دست می‌دهد و این باعث بالا رفتن اختلاف فشار داخل و خارج المنت فیلتر می‌شود. معمولاً مدت زمان کارکرد مفید فیلتر سپراتورها بین 1000 تا 4000 ساعت است که به جنس و کیفیت متریال به کار رفته، شرایط محیطی، میزان ذرات آلاینده در هوا و از همه مهم‌تر کیفیت روغن مخصوص به کار رفته در کمپرسور بستگی دارد و مسقیماً با عملکرد کمپرسور و بالا بودن دمای کاری آن مرتبط می‌باشد. اگر در حین کار مشکلی برای آن پیش بیاید توسط ابزار دقیق‌های تعبیه شده بر روی کمپرسور و ست پوینت‌های تعریف شده بر روی تابلو کنترل مشخص می‌شود. در برخی موارد هم با توجه به شرایط مختلف از جمله وجود روغن در خروجی کمپرسور می‌توان متوجه پایین بودن کیفیت یا خرابی آن شد.
نکات مهم در انتخاب فیلتر سپراتور مناسب
- فشار محیط؛
- فشار کاری؛
- مش بندی فیلتر؛
- حداکثر میزان فلوی روغن؛
- میزان اختلاف فشار اولیه؛
- ابعاد فیلتر؛
- جنس المنت و بدنه فیلتر.
کلام پایانی
در این مقاله از تیم لوکاس تولز تلاش بر آشنایی بیشتر شما با انواع فیلتر سپراتور و دسته بندی‌ها و عملکرد آنان بود. بهتر است برای خرید این فیلترها حتما با یک متخصص مشورت کنید تا نسبت به نیاز و وسیله خود، بهترین فیلتر را تهیه کرده و از هدر رفتن زمان و هزینه خود جلوگیری بکنید. همانطور که گفتیم هر کدام از این فیلترها دارای ویژگی‌های جداگانه‌ای هستند که شما میبایست با داشتن اطلاعات کافی از آنها اقدام به خرید و نصبشان بکنید. همچنین میتوانید با برقراری تماس و بهره‌مندی از مشاوره‌های همکاران ما در تیم لوکاس تولز نسبت به خرید عمدهی حضوری و یا اینترنتی این محصول اقدام نمایید.
